Als ik later groot ben, wil ik helemaal mezelf zijn. Voor een steeds groter deel ben ik dat al. Dat heb ik voor een groot deel aan mijn burn-out te danken, want die legde feilloos bloot dat ik op een aantal vlakken iemand probeerde te zijn die ik niet ben. Zo probeerde ik in mijn loopbaan iemand te zijn die het werk dat ik deed interessant en waardevol vond, terwijl ik in werkelijkheid aan het ploeteren was en nauwelijks zingeving ervoer. Het brak me op, en ik viel uit.
Meer mezelf dan ooit tevoren
Mijn burn-out bleek veel te gaan over authenticiteit. In hoeverre was ik écht eerlijk naar mezelf en naar anderen? Waren de keuzes die ik maakte in lijn met mijn ware aard, of kreeg mijn conditionering vooral vrij baan? Liet ik mezelf eigenlijk wel zien? Vragen die allemaal voorbijkwamen, en nog steeds actueel zijn. Want dit is geen verhaal waarin ik vertel dat de struggle inmiddels achter me ligt. Toch schrijf ik erover, want ik ben wel degelijk diep gegaan en heb veel aangekeken. Met dus als resultaat dat ik me meer mezelf voel dan ooit tevoren. Dat is zowel prettig als een beetje eng tegelijkertijd. Want eenmaal het pad van authenticiteit ingeslagen, is er gevoelsmatig geen weg meer terug. Ik ben uit de cocon gekropen, en pas er niet meer terug in.
Identiteitscrisis
In het proces van mezelf onder de loep nemen en ontdekken wat echt Jojanneke is en wat niet, belandde ik op een gegeven moment in een kleine identiteitscrisis. De persoon die ik dacht te zijn, brokkelde af en de persoon die ik zou gaan worden bestond nog niet. Het was een fase van vertwijfeling en onzekerheid. Wie ben ik? Waar sta ik voor? Wat kom ik hier eigenlijk doen? Houvast ontbrak, maar ik wist dat ik er doorheen moest gaan. Het afbrokkelen van wat niet bij me hoorde was als de herfst, de leegte als de winter, en wat nog komen zou, dat was de belofte van de lente.
Wortelen in waarheid
Die lente, die is inmiddels wel aangebroken. Ik ben aan het wortelen in mezelf en in mijn waarheid. Dat ervaar ik regelmatig nog als spannend. Ben ik straks niet ‘te’? Te uitgesproken, te idealistisch, te zacht, te sterk? De innerlijke stem die graag heeft dat ik mijn licht niet te fel schijn, is niet opeens weg. Er zijn nog regelmatig momenten dat ik voel dat ik mezelf kleiner maak, omdat het kennelijk even niet veilig voelt om ruimte in te nemen en gewoon te zijn. Maar er zijn ook momenten waarop ik denk: kijk mij eens comfortabel mezelf zijn in een situatie waarin ik voorheen vooral bezig was met gespannen bedenken wat er van me verwacht werd. Dat zijn momenten waarop ik mezelf even vier. Kijk hoe ver ik gekomen ben!
Ontdekken waarom je doet zoals je doet
Steeds meer mezelf zijn gaat hand in hand met mezelf bevragen. Waarom doe ik dit op deze manier? Wat maakt dat deze situatie me zo raakt? Wat vind ik hier eigenlijk van? Dat soort vragen. Dat is een hoop navelstaarderij, maar o zo waardevol. Want het maakt het mogelijk te ontdekken waarom je doet, denkt en voelt zoals je doet. Daardoor ontdek je bijvoorbeeld dat je door een trauma bezig bent pijn te vermijden, maar dat je vermijdingsstrategie ervoor zorgt dat je geen echte verbinding toelaat en liefde mist. Of je komt erachter dat je patronen van iemand anders hebt opgepikt, en dat die patronen jou helemaal niet dienen. Dit soort inzichten zorgen er niet automatisch voor dat je andere keuzes maakt. Het kan er wel voor zorgen dat je een volgende keer dat je getriggerd wordt ineens beseft: oh wacht, ik verval in een patroon waar ik eigenlijk uit wil blijven. Je wordt zogezegd bewust onbekwaam. In mijn geval duurt het meestal een tijdje voordat ik dit kan transformeren naar bewust bekwaam: dus in het moment kiezen voor gedrag dat in lijn is met wie ik ben, wat ik voel en wat ik nodig heb. Dan gaat het bijvoorbeeld over dingen als aangeven dat iets me dwars zit, in plaats van automatisch uit de verbinding te gaan.
Nieuwe neurologische paden creëren
Soms lijkt het alsof het leven me expres situaties geeft om mee te oefenen. Dan komt iets op m’n pad waardoor ik de zeilen flink moet bijzetten, om niet alsnog de vertrouwde neurologische paadjes te bewandelen. Nieuwe paadjes creëren in je neurologisch systeem vraagt om behoorlijk wat inspanning. Want het vereist dat je de automatische piloot uitzet en bewust keuzes maakt. Daar kan je flink moe van zijn. Zelf heb ik weleens momenten dat ik voor een ogenschijnlijk simpele keuze sta – ga ik een boek lezen of een was draaien – en dat ik echt even niet weet wat de meest wijze keuze is. Dat lijkt misschien absurd, maar ik geloof dat oefenen met bewust kiezen begint in het kleine en alledaagse. Die ervaring neem je vervolgens mee in de momenten waarop het er echt op aan komt. Tijdens een conflict of een ander bepalend keuzemoment bijvoorbeeld.
Zorgvuldig met je aandacht omgaan
Paradoxaal genoeg hoort het aanvaarden dat je geconditioneerd bent er voor mij ook bij. Je bent nou eenmaal op een bepaalde manier opgevoed, je hebt nou eenmaal zekere ervaringen opgedaan die jouw kijk op de wereld kleuren. Er zullen momenten komen dat je je weer heel klein voelt, of boos, omdat er een trigger voorbijkomt die precíes de vinger op de zere plek legt. Het is oké. Je bent onderdeel van een groter geheel. Je bent verbonden met heel veel mensen die bewust of onbewust, groot of klein, een rol hebben gespeeld of spelen in jouw leven. Wat helpt, is je blik regelmatig naar binnenkeren. Wakker en nieuwsgierig naar jezelf te kijken en je bewust te worden van wat er gebeurt: ‘Hee ik word getriggerd – ah dit doet me precies voelen als die ene keer – wacht, terug naar het hier en nu – oh, het valt eigenlijk wel mee’. Bijvoorbeeld.
Op ontdekkingsreis naar jezelf
Misschien lees je dit en denk je: wat een gedoe, dat jezelf worden. Ja, op een bepaalde manier wel. Maar niet weten wie je bent en hoe je geconditioneerd bent, zorgt voor nog veel meer gedoe, omdat het ruis veroorzaakt. Daarom kan ik het je van harte aanbevelen, op ontdekkingsreis te gaan naar jezelf, met een rugzak vol verwondering, compassie en moed. Wil je dat mijn man Ruben een stukje met je meereist als coach? Stuur dan vooral een berichtje.
Op naar meer rust & joy!
~ Jojanneke
Geef een reactie