Blog

Als ik later groot ben, wil ik helemaal mezelf zijn. Voor een steeds groter deel ben ik dat al. Dat heb ik voor een groot deel aan mijn burn-out te danken, want die legde feilloos bloot dat ik op een aantal vlakken iemand probeerde te zijn die ik niet ben. Zo probeerde ik in mijn loopbaan iemand te zijn die het werk dat ik deed interessant en waardevol vond, terwijl ik in werkelijkheid aan het ploeteren was en nauwelijks zingeving ervoer. Het brak me op, en ik viel uit.

Meer mezelf dan ooit tevoren

Mijn burn-out bleek veel te gaan over authenticiteit. In hoeverre was ik écht eerlijk naar mezelf en naar anderen? Waren de keuzes die ik maakte in lijn met mijn ware aard, of kreeg mijn conditionering vooral vrij baan? Liet ik mezelf eigenlijk wel zien? Vragen die allemaal voorbijkwamen, en nog steeds actueel zijn. Want dit is geen verhaal waarin ik vertel dat de struggle inmiddels achter me ligt. Toch schrijf ik erover, want ik ben wel degelijk diep gegaan en heb veel aangekeken. Met dus als resultaat dat ik me meer mezelf voel dan ooit tevoren. Dat is zowel prettig als een beetje eng tegelijkertijd. Want eenmaal het pad van authenticiteit ingeslagen, is er gevoelsmatig geen weg meer terug. Ik ben uit de cocon gekropen, en pas er niet meer terug in. 

Identiteitscrisis

In het proces van mezelf onder de loep nemen en ontdekken wat echt Jojanneke is en wat niet, belandde ik op een gegeven moment in een kleine identiteitscrisis. De persoon die ik dacht te zijn, brokkelde af en de persoon die ik zou gaan worden bestond nog niet. Het was een fase van vertwijfeling en onzekerheid. Wie ben ik? Waar sta ik voor? Wat kom ik hier eigenlijk doen? Houvast ontbrak, maar ik wist dat ik er doorheen moest gaan. Het afbrokkelen van wat niet bij me hoorde was als de herfst, de leegte als de winter, en wat nog komen zou, dat was de belofte van de lente.

Wortelen in waarheid

Die lente, die is inmiddels wel aangebroken. Ik ben aan het wortelen in mezelf en in mijn waarheid. Dat ervaar ik regelmatig nog als spannend. Ben ik straks niet ‘te’? Te uitgesproken, te idealistisch, te zacht, te sterk? De innerlijke stem die graag heeft dat ik mijn licht niet te fel schijn, is niet opeens weg. Er zijn nog regelmatig momenten dat ik voel dat ik mezelf kleiner maak, omdat het kennelijk even niet veilig voelt om ruimte in te nemen en gewoon te zijn. Maar er zijn ook momenten waarop ik denk: kijk mij eens comfortabel mezelf zijn in een situatie waarin ik voorheen vooral bezig was met gespannen bedenken wat er van me verwacht werd. Dat zijn momenten waarop ik mezelf even vier. Kijk hoe ver ik gekomen ben!

Ontdekken waarom je doet zoals je doet

Steeds meer mezelf zijn gaat hand in hand met mezelf bevragen. Waarom doe ik dit op deze manier? Wat maakt dat deze situatie me zo raakt? Wat vind ik hier eigenlijk van? Dat soort vragen. Dat is een hoop navelstaarderij, maar o zo waardevol. Want het maakt het mogelijk te ontdekken waarom je doet, denkt en voelt zoals je doet. Daardoor ontdek je bijvoorbeeld dat je door een trauma bezig bent pijn te vermijden, maar dat je vermijdingsstrategie ervoor zorgt dat je geen echte verbinding toelaat en liefde mist. Of je komt erachter dat je patronen van iemand anders hebt opgepikt, en dat die patronen jou helemaal niet dienen. Dit soort inzichten zorgen er niet automatisch voor dat je andere keuzes maakt. Het kan er wel voor zorgen dat je een volgende keer dat je getriggerd wordt ineens beseft: oh wacht, ik verval in een patroon waar ik eigenlijk uit wil blijven. Je wordt zogezegd bewust onbekwaam. In mijn geval duurt het meestal een tijdje voordat ik dit kan transformeren naar bewust bekwaam: dus in het moment kiezen voor gedrag dat in lijn is met wie ik ben, wat ik voel en wat ik nodig heb. Dan gaat het bijvoorbeeld over dingen als aangeven dat iets me dwars zit, in plaats van automatisch uit de verbinding te gaan.

Nieuwe neurologische paden creëren 

Soms lijkt het alsof het leven me expres situaties geeft om mee te oefenen. Dan komt iets op m’n pad waardoor ik de zeilen flink moet bijzetten, om niet alsnog de vertrouwde neurologische paadjes te bewandelen. Nieuwe paadjes creëren in je neurologisch systeem vraagt om behoorlijk wat inspanning. Want het vereist dat je de automatische piloot uitzet en bewust keuzes maakt. Daar kan je flink moe van zijn. Zelf heb ik weleens momenten dat ik voor een ogenschijnlijk simpele keuze sta – ga ik een boek lezen of een was draaien – en dat ik echt even niet weet wat de meest wijze keuze is. Dat lijkt misschien absurd, maar ik geloof dat oefenen met bewust kiezen begint in het kleine en alledaagse. Die ervaring neem je vervolgens mee in de momenten waarop het er echt op aan komt. Tijdens een conflict of een ander bepalend keuzemoment bijvoorbeeld.

Zorgvuldig met je aandacht omgaan

Paradoxaal genoeg hoort het aanvaarden dat je geconditioneerd bent er voor mij ook bij. Je bent nou eenmaal op een bepaalde manier opgevoed, je hebt nou eenmaal zekere ervaringen opgedaan die jouw kijk op de wereld kleuren. Er zullen momenten komen dat je je weer heel klein voelt, of boos, omdat er een trigger voorbijkomt die precíes de vinger op de zere plek legt. Het is oké. Je bent onderdeel van een groter geheel. Je bent verbonden met heel veel mensen die bewust of onbewust, groot of klein, een rol hebben gespeeld of spelen in jouw leven. Wat helpt, is je blik regelmatig naar binnenkeren. Wakker en nieuwsgierig naar jezelf te kijken en je bewust te worden van wat er gebeurt: ‘Hee ik word getriggerd – ah dit doet me precies voelen als die ene keer – wacht, terug naar het hier en nu – oh, het valt eigenlijk wel mee’. Bijvoorbeeld. 

Op ontdekkingsreis naar jezelf

Misschien lees je dit en denk je: wat een gedoe, dat jezelf worden. Ja, op een bepaalde manier wel. Maar niet weten wie je bent en hoe je geconditioneerd bent, zorgt voor nog veel meer gedoe, omdat het ruis veroorzaakt. Daarom kan ik het je van harte aanbevelen, op ontdekkingsreis te gaan naar jezelf, met een rugzak vol verwondering, compassie en moed. Wil je dat mijn man Ruben een stukje met je meereist als coach? Stuur dan vooral een berichtje.

Op naar meer rust & joy!

~ Jojanneke

Een aantal maanden voordat ik een burn-out bleek te hebben, besloten mijn man en ik een hondje te adopteren. Mack arriveerde uiteindelijk drie weken nadat ik thuis was komen te zitten. We hadden van te voren bedacht hoe we de zorg voor Mack zouden regelen, maar dat bleek in de praktijk niet realistisch. Aangezien ik niet werkte, kwam het voor een groot deel op mij neer. Ik, die tijd voor mezelf had gekregen, ervoer hoe die tijd meteen werd afgepakt door een gestresst hondje dat veel begeleiding nodig had. Ik was boos. Het zou nu om mij moeten draaien!

De wereld op z’n kop

Maar het draaide van de ene op de andere dag om Mack. Mack, die zo angstig was tijdens het uitlaten dat hij alle kanten op vloog. Mack, die zo mager was en ondanks een flinke hoeveelheid eten niet aankwam. Om de haverklap ziek werd. Gevoelige Mack, die zo snel overprikkeld raakte en wiens grenzen we goed moesten bewaken. Het was veel, veel meer dan we van te voren hadden kunnen bedenken. Niet alleen zijn, ook onze wereld stond op z’n kop. En dan was er ook nog een burn-out die ik gevoelsmatig opzij moest zetten. 

Eindelijk gaan voelen

En ik moest mezelf ook opzij zetten. We waren nu een gezin, met een jonkie die ons nodig had voor zijn welzijn. Een tijdlang kon ik deze nieuwe realiteit slecht verkroppen. Ik ervoer een sterk moederinstinct maar er was ook een gekwetst kind in mij dat stampvoette: ‘het is niet eerlijk!’. Ik ervoer innerlijke strijd. Alles voor Mack overhebben en tegelijkertijd een verzet tegen mijn nieuwe leven. En dan was er de realisatie dat ik geen moeder geworden was, en tegelijkertijd ook weer wel, maar dan anders dan verwacht. Het was een achtbaan van emoties. Emoties waarvan ik niet eens wist dat ik ze onderdrukt had. De achtbaan was pittig maar nodig. Helen zonder voelen bestaat niet. 

Laat me gewoon m’n ding doen!

Maar dat ik mezelf opzij moest zetten is maar gedeeltelijk waar. Ja, ik moest goed voor Mack zorgen, maar hij had ook nodig dat ik goed voor mezelf zorgde. Hij had baat bij een ontspannen, gebalanceerde begeleider. Maar dat was ik niet. Ik was vooral onrustig en hij daardoor ook. Nu Mack er was, had ik een spiegel in huis die me de hele dag liet zien hoe het met me ging. Gek werd ik er van. ‘Laat me nou gewoon zijn!’, dacht ik vaak. Ik had helemaal geen zin in de feedback die ik doorlopend van Mack kreeg. Ik wilde gewoon mijn ding doen, en dat hij zijn ding deed. Maar zo werkt het niet in een roedel. 

Alles klopt

Ik werd dus flink geconfronteerd met de keuzes die ik maakte. Mijn leven leek zich in een snelkookpan af te spelen, waarin alles wat ik deed meteen werd gespiegeld en uitvergroot door Mack. Dit is de impact van wat je doet op jezelf, op anderen en op je relaties. Er was geen ontkomen aan. Ik voelde me onder druk staan, verzette me en voelde tegelijkertijd dat alles klopte. Er was een nieuwe speler in het veld gekomen die al het stof deed opwaaien. Diep van binnen wist ik dat het goed was. 

Loepzuivere feedback

Het innerlijke weten dat Mack niet zomaar in ons leven was gekomen, was een anker. Hij is niet gewoon een huisdier, maar een emotioneel intelligent wezen dat zich op diep niveau heeft verbonden aan Ruben en mij en ons een gezin maakt. Hij draagt net zo goed bij aan ons geheel als Ruben en ik dat doen. Niet alleen door een ‘good boy’ te zijn, maar juist ook door die wandelende spiegel te zijn en ons precies te laten zien wat onze aandacht verdient. Mensen fungeren natuurlijk net zo goed als spiegels, maar omdat er bij dieren geen sprake is van filters of maskers, maakt dat hun feedback puur en zuiver. 

Korte metten met maskers

De burn-out was het signaal dat het niet goed ging en Mack gaf vervolgens richting: kijk hier eens naar. In hoeverre respecteer je bijvoorbeeld je eigen grenzen? Wat doe je als je geen zin hebt in een ontmoeting met een ander mens met hond tijdens het uitlaten? Ga je geforceerd sociaal wenselijk gedrag vertonen, zodat je je daarna leeggelopen voelt, of geef je gehoor aan je behoefte? En in lijn hiermee: in hoeverre komt wat je aan de buitenkant laat zien overeen met je binnenwereld? In de mensenwereld kwam ik regelmatig weg met niet-congruent gedrag, maar Mack maakte er korte metten mee. Bij hem is er geen doen alsof. Maskers maken hem vooral onrustig, omdat de informatie die hij krijgt dan niet klopt. 

Leren mezelf te zijn

Mack dwong me er elke dag op uit te gaan. Eigenlijk wilde ik me verstoppen, maar ik was ineens de hele tijd op pad. En ik was bezig praatjes te maken, want dat krijg je er gratis bij als je met een hond loopt. Dat terwijl ik door niemand gezien wilde worden. Maar oefening baart kunst. Gaandeweg leerde ik meer en meer gewoon mezelf te zijn tijdens de gesprekken, waardoor het minder energie kostte. Ik deed zelfs leuke contacten op. Ik leerde ook minder belang te hechten aan wat mensen van me vonden als ik bijvoorbeeld een ontmoeting afkapte. Wat prioriteit had was dat Mack en ik een fijne wandeling samen hadden. Dat deed ik door zowel zijn als mijn grenzen goed te bewaken. 

Lessen in leiderschap

Met de komst van Mack moest ik van de een op de andere dag een leider zijn. Mack is nu bijna 3 jaar bij ons en ik ben op dit vlak nog steeds aan het leren. Inmiddels weet ik dat leiden met zachte hand de weg is naar een fijne samenwerking. Dat belonen werkt en straffen niet. Dat leiden betekent dat ik bepaal: deze kant op, dit tempo, daar niet snuffelen en daar mag het wel. Maar het betekent ook dat ik ruimte en vertrouwen geef. Sommige dagen gaat het hartstikke goed, met een ontspannen, blije Mack als resultaat. Op dagen dat ik niet goed in mijn energie zit, verval ik eerder in conditionering. Dan vind ik mezelf terug in een dwingende energie. Jij zult NU luisteren. Dat zijn pittige momenten, want zo wil ik niet zijn. Niet voor Mack en ook niet voor mezelf. Als de strengheid opkomt, springt Mack met zoekende ogen naar me op. We zijn toch wel oké? Als het lukt er een gezellige, ontspannen wandeling van te maken, ervaar ik dat ik samenwerk met Mack, wat zich ook vertaalt in het leukste blije koppie naast me. Als het lukt zacht te blijven – zelfs als het nodig is resoluut op te treden – geeft de wandeling energie. 

Authentieker en krachtiger

Ik leid Mack (of probeer dat in ieder geval) en hij leidt mij. Hij leidt me naar authenticiteit, naar balans en naar zachtheid. Dat betekent niet dat ik altijd de beste keuzes maak, maar ik maak wel vaker keuzes die leiden naar rust en joy. En als ik meer rust en joy ervaar, ervaart Mack dat ook (en Ruben ook!). Is mijn advies nu om een hond te nemen bij een burn-out? Zeker niet. De zorg voor een hond (of welk dier dan ook) is een serieuze verantwoordelijkheid die je moet kunnen dragen. Zonder Ruben aan mijn zijde had ik het niet gekund. Dit blog is dan ook meer een uitnodiging om eens met frisse, nieuwsgierige ogen om je heen te kijken. Wie of welke situatie in jouw leven daagt je uit, prikkelt je, spiegelt je? Waar voel je een uitnodiging om het anders te doen dan voorheen? Wie weet ontdek ook jij een onverwachte mentor, die je helpt op weg naar een authentiekere, krachtigere jij. 

Op naar meer Rust & Joy!

~ Jojanneke